Sokratesa inspirowała mała architektura – czyli krótka historia ławki miejskiej
przez semhub
Zainspirowani wykładem dotyczącym historii stolika i krzesła podczas festiwalu „Gdynia Design Days” postanowiliśmy przybliżyć czytelnikom naszego bloga genezę ławki miejskiej, która pojawiła się już w starożytności. Jednak warto wiedzieć, że właściwy rozkwit małe architektury przypada na okres rewolucji przemysłowej.
W starożytności marmur, w średniowieczu trawa
Jeśli Sokrates lubił rozmyślać, siedząc na ławce, to jedno jest pewne – była to ławka wykonana z marmuru lub innego kamienia o podobnych właściwościach. Tego typu elementy małej architektury najczęściej znaleźć można było na terenie starożytnej Grecji, Rzymu i Persji. W Średniowieczu pojawiło się coś zgoła innego czyli ławy darniowe – są to siedziska wykonane z wyniesionej rabaty pokrytej trawą lub ziołami, obudowanej konstrukcją np. z cegieł - jak na poniższym malowidle:
Ławka darniowa była zarówno elementem ozdobnym ogrodu, jak i funkcjonalnym – pozwalającym na odpoczynek. Czy wiecie, że współcześnie projektanci często inspirują się ławkami darniowymi? Oto przykłady:
Źródło zdjęć: http://inhabitat.com
Czas na renesans i barok
W okresie renesansu ławki nie były szczególnie popularne w przestrzeni miejskiej, gdyż nie myślano wówczas o funkcjonalnej małej architekturze. Ławki wykonywano głównie z kamienia i ustawiano w okolicy budynku pałacowego. W okresie baroku ławki można było znaleźć m.in. w salonach oraz gabinetach ogrodowych. Dominowały ławki kamienne bez oparć, zdobione płaskorzeźbami.
Słówko o rewolucji przemysłowej od historyka sztuki
- Prawdziwym przełomem w wyposażeniu miast była (…) rewolucja przemysłowa, której początek datuje się na rok 1760: ogromny napływ ludzi do miast, urbanizacja, rozwój przemysłu wywołały radykalną zmianę trybu życia ludzi; pojawienie się pod koniec XIX wieku samochodów narzuca zmianę organizacji ruchu; nowe materiały – stal i żelazo – zmieniają architekturę, kolej żelazna wymusza budowę dworców i mostów, gaz umożliwia pojawienie się światła na ulicach, a więc i nowych latarni; pojawienie się plakatów i gazet narzuca budowę słupów ogłoszeniowych itd. - pisze Anna Cymer, historyk sztuki i dziennikarka, w artykule „Z meblem miejskim przez wieki”. Pojawiają się wówczas ławki w wersji tańszej czyli składające się z siedziska wykonanego z drewna i stalowej konstrukcji.
- Dobrym przykładem tego nowego, kompleksowego i konsekwentnego myślenia o miejskiej przestrzeni ze wszystkimi jej elementami jest zbudowana w 1811 roku Regent Street w Londynie, od początku pomyślana jako reprezentacyjna główna ulica nowoczesnego miasta. Szeroka, co jakiś czas rozszerzająca się w plac, wyposażona we wszystko, czego potrzebuje wielkomiejska ulica – latarnie, ławki, pomniki i mniejsze rzeźby podkreślające rangę tej ulicy oraz małą architekturę o czysto funkcjonalnych cechach. Do dziś widać jej reprezentacyjność i funkcjonalność. To oczywiście przykład wyjątkowy, w wielu miejscach zmiany zachodziły stopniowo lub ograniczały się tylko do pojedynczych nowych elementów. Mała architektura zagościła jednak już na dobre na ulicach miast, stając się nieodłącznym elementem zurbanizowanych przestrzeni – podsumowuje Anna Cymer.
A jaka jest współczesna ławka miejska?
Obecnie ławka miejska to nie tylko funkcjonalne uzupełnienie ulic, placów i parków. Często jest to rozpoznawalny element miasta, jak np. ławka zakochanych w Nowym Sączu, o której pisaliśmy w artykule „Ławka miejska zbliża ludzi”.
Koncept i oryginalność ławki miejskiej jest bardzo ważny także dla Komserwis. Dowodem na to są m.in ławki z kolekcji Haga, których design oparty jest na literze H.